ስለ አማርኛ ቋንቋ ይሄን ያውቁ ነበር?
➜ አማርኛ አማራ ተብሎ ከሚጠራው የብሔረሰብ መጠሪያ የተገኘ ነው።
➜ አማርኛ የተፈጠረው ላስታ እና አካባቢው ነው።
➜ አማርኛ ከሴም የቋንቋ ዝርያዎች የተገኘ ነው።በሴም ውስጥ ግዕዝ፣ ትግሬ፣ ትግርኛ፣ አማርኛ፣ አደርኛ፣ ጉራግኛ፣ አርጎብኛ እና ጋፋትኛ ይገኛሉ።
➜ ለአማርኛ ቅርብ የሆነው ቋንቋ አርጎብኛ ነው።(እኔን ጨምሮ ብዙ ሰው ትግርኛ ይመስለዋል)
➜ አማርኛ ልሳነ-መንግስት ቋንቋ ነው።
➜ ክልሎች አማርኛን የስራ ቋንቋቸው አድርገው ይጠቀሙታል።
➜ አማርኛ መነገር የጀመረው በ1000 ዓመተ ዓለም አካባቢ ነው።(ዓመተ ምህረት ሳይሆን ዓመተ ዓለም ነው)
➜ የአማርኛ ፊደል የተገኙት ከግዕዝ ቋንቋ ነው።27 ከግዕዝ ሲወስድ 7 የራሱን ጨምሯል።ግዕዝ ደግሞ ከሳባ ወስዷል።
➜ የአማርኛ ፅሁፍ ለመጀመሪያ ጊዜ ከሀገር ውስጥ የወጣው አፄ ቴዎድሮስ ለንግስት ቪክቶሪያ የላኩት ደብዳቤ ነው።
➜ የመጀመሪያው የአማርኛ መፅሀፍ በ19ነኛው ክ/ዘመን በአፄ ቴዎድሮስ ጊዜ በደብተራ/አለቃ ዘነብ “መፅሀፈ ጨዋታ ስጋዊ ወመንፈሳዊ” የሚል ርዕስ ነበረው።
➜ የመጀመሪያው የአማርኛ ልቦለድ የታተመው በ1919 ሲሆን ርዕሱ “ጦቢያ” ይሰኛል።ደራሲው አፈ-ወርቅ ገ/የስሱስ ናቸው።
➜ የአማርኛ ቋንቋ ተናጋሪዎች አማራዎች ብቻ ሳይሆኑ ኢትዮጵያዊያኖች ናቸው።
➜ አማርኛ በተናጋሪ ብዛት፣ በቃላት ብልፅግና፣ በስነ-ፅሁፍ፣ ጋዜጣ፣ ፊልም እና በመሳሰሉት የበለፀገ ቋንቋ ነው።
➜ በአፍሪካ ውስጥ ብቻ ከሚነገሩ ቋንቋዎች ከሀውሳና ከስዋሂሊ ቀጥሎ 3ተኛ ደረጃ ላይ ይገኛል።በሴም ቋንቋነቱ ደግሞ ከአረብኛ ቀጥሎ 2ተኛ ደረጃ ላይ ይገኛል።
➜ በዋሽንግተን ዲሲ ከእንግሊዝኛ ቀጥሎ እንደሁለተኛ ቋንቋ የማገልገል ህጋዊ መብት አለው።
➜ በዓለም-አቀፍ እውቅና አግኝተው እንደ አንድ የትምህርት አይነት ከሚሰጡት ውስን ቋንቋዎች አንዱ አማርኛ ነው።
➜ በዓለም አቀፉ ትምህርታዊ ፕሮግራም ከታቀፉት ጥቂት የአፍሪካ ቋንቋዎች በከፍተኛ ደረጃ ከሚሰጡት ቀዳሚው አማርኛ ነው።
➜ ብዙ ዓለም አቀፍ ዩኒቨርሲቲዎች አማርኛ ቋንቋን ያስተምራሉ።
➜ በአፍሪካ ብቸኛው የራሱ ፊደል ያለው ቋንቋ አማርኛ ነው።
➜ በአጠቃላይ አማርኛ ከብሔራዊ ቋንቋነት አልፎ ዓለማቀፋዊ ይዘትን ተላብሷል።
ሼር ብታደርጉት ብዙ ሰው ታስተምራላችሁ።